NEDEN “HAYIR!”?

Türkiye, 12 Eylül referandumunda geleceği ile ilgili önemli bir karara imza atacak. Bu nedenle de bu anayasa değişikliğiyle ilgili verilecek her oy büyük önem taşımakta. AKP anayasasına ben “Hayır!” oyu vereceğim. Peki, oyum neden kahverengi olacak?

12 Eylül 1980 askeri darbesiyle Türkiye’nin siyasal yapısı dönüştürüldü. Özgür iradesiyle toplumsal sorunlara yaklaşan siyasal gruplar tasfiye edildi. Yerine güdümlü bir siyasal anlayış yerleştirildi. Bu güdümlü, apolitik, kendi çıkarından başkasını düşünmeyen siyasal anlayışlar otuz yıldır hep küresel güçlerden beslendi. Kültürden, sanattan, bilimden, toplumsal ve çağdaş değerlerden yoksun yeni siyasal anlayışlar; toplumsal dinamizmi ortadan kaldırdı. Popüler kültür, yeni siyasal biçimlenmenin itici gücü oldu. İletişim organlarının yaygınlaşması ve bunların tek elde toplanarak güdümlü yayın yapması toplumu tek tipleştirdi. Giyimde, zevkte, konuşmada, beslenmede, günlük ve uzun vadeli sorunları çözmede tek tip, kolaycı anlayışlarda aynılık toplumsal dokumuza enjekte edildi.

1980 darbesiyle toplumsal dayanışmanın yerini, bireysel köşe dönücülük aldı. Ulusun yaşamsal sorunlarıyla ilgilenmenin suç sayıldığı bir süreç yaşadık ve yaşamaktayız. Çevre, eğitim, sağlık, adalet, güvenlik, imar sorunlarına çözüm önermek; ekonomik sıkıntıları dile getirmek suçmuş gibi bir algı yaratılmakta. Bu nedenle de toplumun önemli bir çoğunluğu sorunları yok saymaktadır. Hak aramanın yerini şükretmenin aldığı bir anlayış, nerdeyse toplumun tüm katmanlarına egemen olmakta. Çalışmanın yerine, siyasetçiden iane bekleme anlayışı kişisel kurtuluşun yolu olarak yurttaşa gösterilmektedir.

12 Eylül darbesinin asıl hedef aldığı ise toplumsal, demokratik kurumlarla Cumhuriyet kazanımlarıydı. Siyasal partiler, sendikalar, demokratik kitle örgütleri kapatılarak yöneticileri hapse gönderildi. Toplum sorunlarını tartışarak çözüme bağlama düşüncesinin yerine, yukarıdan verilecek buyruklarla işi halletme anlayışı getirildi. Halk örgütsüz yaşamaya mahkûm edildi. Çünkü örgütsüz kitleleri tek tek avlamak daha kolaydı. Örgütsüzleştirilen ulus, hakkını arayamaz duruma getirilince de bize ait ne varsa birileri tarafından gasp edildi.

AKP yöneticileri, sürekli olarak darbe anayasasına değiştireceklerini söylüyorlar. Değişen darbe anayasası mıdır? Eğer böyle bir düşüncede samimi iseler, onlara bir önerim var. Darbeden önce Türkiye, belki de dünyanın en özgürlükçü, demokratik anayasası olan 1961 anayasasıyla yönetiliyordu. Bu anayasa birkaç maddesi hariç (141, 142, 163) bir özgürlük ve demokrasi beyannamesi sayılabilir. Üstelik bu anayasa dışarıdan dayatmalarla da oluşturulmuş değil. Gelin bu anayasayı (61 anayasasını) kabul ederek 12 Eylülcülere de gereken demokratik dersi verelim. Ancak, bunu AKP kabul etmez. Niçin? Çünkü 61 anayasasında örgütlenme özgürlüğü var. Siyasal temsilde hakkaniyet var. Demek ki amaç demokratik, özgür bir toplum yaratmak değil.

12 Eylül darbecileri, özgürlük ve demokrasiden yana tüm kurumları tasfiye ederken bazı köklü kurumları ortadan kaldıramadı. Bunların başında da yargı gelmekte. İşte, bu anayasa değişikliğiyle yargı tasfiye edilerek yürütmenin emrine sokulacak. Yani, 12 Eylül darbesinin yargı alanındaki darbeci anlayışındaki eksikliği giderilecek. AKP anayasası ile bir nevi 12 Eylül darbesi, yine bir 12 Eylül günü tamamlanacak. Böylece demokrasinin olmazsa olmazı kuvvetler ayrılığı ilkesi yok edilecek. Devletin tüm yönetim erkleri bir elde, bir kişide toplanacak. Bunun adı da demokratikleşmek olacak, öyle mi?

Şu da iyi bilinmelidir ki AKP, asıl anayasa değişikliğini önümüzdeki genel seçimlerden sonra yapacaktır. Bu değişiklik, daha kapsamlı olacak ve Cumhuriyet’in kuruluş ilkelerini tamamen tasfiyeye yönelik olacaktır. Seçimlerden sonraki anayasa değişikliğinin özünü başkanlık sistemine geçiş oluşturacak. Başkanlık sistemine geçişle tüm yönetim gücü bir elde toplanacak. RTE, 12 Eylül değişiklikleriyle kendi başkanlığına gidecek yolun taşlarını döşemektedir.

Başkanlık sitemine geçişin en önemli dayanağı eyalet sistemidir. Çünkü dünyaya baktığımızda başkanlıkla yönetilen tüm ülkelerde eyalet sistemiyle ya da benzer siyasal oluşumlarla karşılaşmaktayız. Bazıları öteden beri eyalet, federasyon, demokratik özerklik gibi benzer modelleri dile getirmekte. Bunun ülkemizdeki bölücü akımları durduracağı da iddia edilmekte. Bunun gerçeklik payı nedir? Dünyada eyaletlerle yönetilen ülkeler kuruluşlarından sonra eyaletlere ayrılmadı. Bu ülkeler zaten ayrı olan eyaletlerin birleşmesiyle kuruldular. Yani, bir ulus devlet modeli bu ülkelerde baştan beri söz konusu değildir. Kısacası, ayrı olan parçalar bir araya gelerek bir bütünü, bir ülkeyi oluşturmuştur buralarda. Bizim gibi ülkelerde bunu uygulamak parçalanmanın ilk işareti sayılmalıdır. Yüzyıllardır birlikte yaşayan toplumu eyaletlerle ayrıştırdığınızda toplumsal ve yönetsel yapı bozulur. İşte, ülkemizin bölünmesine neden olacak böylesi bir anayasal sürece “Hayır!” oyu vererek karşı durmalıyız. Bu süreç, BOP kapsamında küresel güçlerin planladığı önemli bir kavşak noktasıdır.

Peki, halk oylamasına ne gerek vardı? AKP için bu çok önemlidir. Çünkü toplumdaki siyasal ayrışmanın kemikleşmesi, kalın çizgilerle belirgin olması RTE’nin asıl amacıdır. Toplumun yarısına yakın bir kitlenin AKP saflarında politize olması, RTE’nin Cumhurbaşkanlığı/başkanlığı için yaşamsaldır. Toplumdaki siyasal kutuplaşmalar ve ülkemizin sağa dayalı siyasal tablosu, RTE’ye Çankaya’nın yolunu açacak. Ordusu çökertilmiş, yargısı yürütmenin emrine sokulmuş; sendikaların, demokratik kitle örgütlerinin, meslek odalarının etkisi yok edilmiş bir ülkenin rejimi diktatörlükten başka bir şey olamaz.

1980 darbesinin halk eliyle tamamlanmasına gönlüm, aklım, düşünce sistemim ve vicdanım razı olmadığı için bu referandumda “Hayır!” oyu vereceğim. Ülkemin başkanlık sistemiyle gelecek eyalet ve benzer sistemlerle parçalanmaması için, bu oyuna gelmeyerek “Hayır!” diyeceğim. Cumhuriyet’le kazandığım özgür ve eşit yurttaş hakkımı savunmak için, bu topraklarda binlerce yıldır yaşadığımız kardeşliğin bozulmaması için kahverengi oy vereceğim. Ben, 12 Eylül’de ülkem ve yaşadığım coğrafya üzerindeki emperyalist oyunları bozmak ve kendi yazgımı kendi irademle belirlemek, 12 Eylül darbecilerinin küresel güçlerle kurguladığı toplumsal, siyasal oluşuma “Dur!” demek için “Hayır!” demek zorundayım. Bu benim hem insanlık hem de yurttaşlık ödevimdir.

Adil Hacıömeroğlu

2 Eylül 2010

Not: 6 Eylül 2010 tarihli Ulus Gazetesi’nde yayımlanmıştır.

Yazılarımı http://adiladalet.blogspot.com dan okuyabilirsiniz.