24 KASIM'IN ÖNEMİ

1981’den beri kutlanan “Öğretmenler Günü”nün anlamı nedir? Neden 24 Kasım günü seçilmiştir? Bugünün tarihsel önemi nereden gelmektedir? Bu soruları yanıtlamadan 24 Kasım’ı anlamak olanaksızdır.

29 Ekim 1923 günü Cumhuriyet ilan edildiğinde, ülkemiz acı bir gerçekle de karşı karşıya idi. Bu, ulusu saran cehaletti. Okuma yazma bilmeyen ve etkin bir kültürel yaşama katılamayan bir toplumun ayakta durması çok zordu. Bu nedenle Atatürk, toplumu değiştirip çağdaşlaştırmanın biricik yolunun eğitim olduğunu görerek büyük bir eğitim seferberliğine girişmiştir. Eğitimin, feodalizmi çökertecek en büyük güç olduğu da Cumhuriyet kurucuları tarafından bilinmektedir. Ayrıca kalkınmanın temelinde de eğitim vardır. Okullaşma oranın çok düşük olduğu bu dönemde, köktenci önlemler almak da zorunluydu. Çünkü yüz yıllardır yerleşen gelenekleri ortadan kaldırmak sanıldığı kadar kolay değildi.

Önce işe Latin harflerinin kabulüyle başlamak gerekiyordu. Bunun için çalışmalara başlandı. Çünkü asıl amaç, yeni abecenin kolaylığı ile yurttaşların tümüne okuma yazma öğretmekti. 1 Kasım 1928’de Harf Devrimi yapıldı. 22 Eylül 1928 günü millet mekteplerinin kuruluşu kararlaştırıldı. Kuruluş kararında bu okulların kuruluş ereği şöyle açıklanıyordu: “Türkiye halkını okuyup yazmaya muktedir bir hale getirmek ve ona hayat ve maişetinin istilzam ettiği ana bilgileri kazandırmak maksadıyla millet mektepleri teşkilatı vücuda getirilmiştir.” İşte, bu ulusal eğitim devriminin dayandığı temel anlayıştı. Bu işin başında da unutulmaz bakanlarımızdan Mustafa Necati vardı. Ne yazık ki milli eğitimimizin öncü ve devrimci bakanı Mustafa Necati, millet mekteplerinin açıldığı, yani öğretime başladığı 1 Kasım 1929 günü aramızdan ayrılmıştır.

Bakanlar kurulu, 11 Kasım 1928’de Mustafa Kemal’e millet mektepleri başöğretmenliği unvanını verdi. Atatürk, 24 Kasım’da başöğretmenliği kabul etti. Bu nedenle bugün, öğretmenler günü olarak seçilmiştir. Millet mektepleri köy enstitülerine giden yolun başlangıcıdır. Türk toplumunun tarihi boyunca yaptığı en büyük eğitim devrimidir. Türk aydınlanması açısından çok önemlidir. Her kesimden yurttaşın okula gitme fırsatını yakaladığı sürecin kilometre taşıdır. Çağdaşlaşmanın itici gücü eğitimdir. Bilimin, kültürün, sanatın egemen olmadığı hurafelerin egemen olduğu bir toplumun çağdaşlaşması, kalkınması olanaksızdır. Atatürk’ün başöğretmenliği kabulü, bu işin önemini belirtmek açısında önemlidir. Dünyada başka örneği de yoktur.

24 Kasım ruhu, çok kısa sürede bozkırları vahaya çevirmiş; yurdumuzun dört bir yanında Cumhuriyet coşkusuyla büyük bir aydınlanma yaşanmıştır. Millet mektepleriyle başlayan eğitimle aydınlanma süreci, köy enstitüleriyle doruğa ulaşmıştır. Cumhuriyet’in bu hızlı aydınlanması, ışıktan gözleri kamaşan yarasaları rahatsız etti. Ortaçağ karanlığında beslenip büyümüş yarasalar, ulusumuzun en büyük aydınlanmasını sona erdirmek ve Cumhuriyet güneşinin ışığını söndürmek için var güçleriyle savaştılar bu çağdaş eğitim sistemimizle. Bu savaşlarında, çıkarları bozulan ve Kurtuluş Savaşı’nın öcünü almak için yanıp tutuşan emperyalist güçlerin desteğini aldılar. Köy enstitülerinin ortadan kaldırılması için amansız bir mücadele verdiler ve ne yazık ki bunda da başarılı oldular.

Her rejimin kendi felsefesine göre kuşaklar yetiştirmesi olağandır. Cumhuriyet de bunu yapmaya çalıştı. Örnek bir çağdaş modeli yaşama geçirdi. Toplumsal çıkarı ve idealizmi ön planda tutan bir eğitim modeli yarattı. Tarihin hiçbir döneminde hiçbir toplum, yurttaşlarına tüm olanaksızlıklara karşın bu kadar kısa sürede, okuma yazma öğretememiştir. İşte bunun adı Türk mucizesidir. Bunu da Cumhuriyet’imiz başarmıştır. İşte Cumhuriyet’in erdemi de buradadır.

Cumhuriyet’imizin tartışmaya açıldığı, ulusal değerlerimizin görmezden gelindiği, eğitimimizin tarikatlara ve bir kısım varsıllara terk edildiği bu dönemde, 24 Kasım ruhuna çok büyük gereksinmemiz vardır. Ulusumuzun küresel güçlerin hedef tahtasına konduğu günümüzde, 19 Mayıs’ın bağımsızlıkçı ruhundan filizlenen 24 Kasım anlayışı toplumumuzun umarı olacaktır. Unutmamak gerekir ki toplumsal dinamizmi harekete geçirecek olan ulusal, bilimsel, idealist eğitim sistemidir. Bu da 24 Kasım’dadır.

Evet, bugün 24 Kasım Öğretmenler Günü. Cumhuriyet güneşinin ışığıyla yurdun dört bir yanını aydınlatan öğretmenlerimize selam olsun. Gününüz kutlu olsun öğretmenlerim.

Adil Hacıömeroğlu

24 Kasım 2009