Türküler,
sosyal olayları anlamada bize yol gösterir. Halk, türküyü dillendirirken
gerçekçi davranır. Hele ağıtlarda yalana başvurmak söz konusu hiç olmaz.
Olaylar saptırılmaz. Çünkü ağıttaki acı, yüreğe saplanmış bir bıçaktır. Oradan
sökülüp atılması olanaksızdır. Bu nedenle ağıtı söyleyen yüreğinden geldiği
gibi dile getirir dizeleri. Yürekten gelene su katılmaz. Bu yazımızda bir
Kıbrıs-Magosa ağıtını anlatacağız.
“Mağusa limanı limandır, liman (aman aman)
Beni öldürende yoktur din iman
Kavuştak: Uyan
Ali’m uyan
Uyanmaz oldun
Yedi bıçak yarasına
Dayanmaz oldun
İskeleden çıktım yan
basa basa (aman aman)
Mağusa’ya vardım gan kusa kusa
Kavuştak
Ölür oldum hey hey bak neler oldu (aman aman)
Elbiselerim de gan ile doldu
Kavuştak
Mağusa limanından aldılar beni (aman aman)
Üç mil uzağına attılar beni
(Kâfir İngilizler vurdular beni)
Kavuştak”
Yukarıdaki
ağıt/türkünün adı aslında “Arap Ali”. Gerek türkünün ezgisi gerekse öyküsü halk
tarafından o kadar çok benimsenmiş ki dört bir yana yayılmış. Sözleri bazı değişiklere
uğrasa da birçok yörede benzerleri söylenir olmuş. Zaten bu ağıt, dinleyenin
ciğerine işlemekte. Dinleyenler, günlerce acılı ezgiyi mırıldanırlar farkında
olmadan.
Yıl,
1943’tür. Arap Ali (Hamal Ali), mert bir Türk gencidir. Limasol’un Arnavut
Mahallesinde oturan Afrika’dan gelip Kıbrıs’a yerleşmiş Arap Mahmut ile Anadolu
kökenli Hatice Hanım’ın oğludur. Yemeyi, içmeyi, eğlenmeyi sevmektedir.
Öldürüldüğü gün, Magosa gümrüğündeki işini bitirdikten sonra keyif çatmak için
meyhaneye gider, birkaç kadeh parlatmak için. O sırada İngiliz askerleri (Hint
asıllı yedi asker) de aynı yerde içki içmekteydiler. Arap Ali’ye sataşınca
İngilizler, kavga çıkar. İngiliz askerleri, Ali’ye yedi süngüden sonra
sekizincisini vururlar ve Ali, oracıkta can verir. Memleketi Limasol’da toprağa
verilir. Arkasından bir ağıt bırakarak...
Kıbrıs,
yıllarca İngilizlerin işgalinde kaldı. Şu anda bile Ağrotur ve Dikelya üsleri
bulunmakta İngiltere’nin bu güzel adada. İngiliz varlığıyla birlikte Türk’ün
çilesi başlamıştır. Yüz yıllardır kardeşçe yaşayan Rum ve Türkler düşmanlaştırıldılar
sömürgeci güç tarafından. Zaten dünyanın neresinde bir savaş, düşmanlık,
çatışma, kavga varsa orada bilin ki emperyalist bir el vardır. İşte, Arap
Ali’nin kanına giren de o emperyalist anlayış.
Arap
Ali, kendisi için yakılan ağıtta yaşamakta. Yüz yıllarca da yaşayacak. Ya onu
öldürenler... Onların adını sanını bilen var mıdır acaba?
Adil
Hacıömeroğlu
1 Şubat
2015
Savaş, terör, tehditler, kan, kin, yıkım...tüm bu cehennemi olumsuzluklar, silah ve güvenlik endüstrisi için pazar anlamına geliyor. Bu yüzden Batı, kendi içinde ekonomik, askeri politik birlikler kurarken, dünyanın geri kalanında ayrılıkları ve ayrılıkçıları, bölünmeleri ve bölücüleri besliyor , akıl hocalıklarını yapıyor, telkinde bulunuyor , güven ve cesaret aşılıyor , parçalanmayı demokrasinin icabı, insan hakları vazgeçilmezi, gibi gösteriyor.. Geniş sınırlar içinde rengarenk Bir kültürel yaşamın olabileceğini, paylaşım, saygı ve sevgi çerçevesinde çözülmeyecek hiç bir sorun olmadığını hiç bir zaman dile getirmiyor, bu geniş sınırların bir gün bütün dünyayı kapsamasından korkuyor.Fakir toplumlar hele komşu ülkelerin halkları bu oyuna gelmemeli, kaynaşmalı, kucaklaşmalı, sevdikleri herşeyi birbiriyle paylaşmalı gerisi suyun akıp denize kavuşması gibi çözüme kavuşur.
YanıtlaSilTürkülerimiz sevdamız
YanıtlaSilKimi zaman sevinçlerimiz kimi zaman hüzünlerimiz
öz geçmişimiz kimliğimiz.Kültürümüz , yaşanmışlıklarımız ,yörelerimizi doğa , hayvan , bitki 🌱 tabiatın yarattığı canlılar toprak ana yı hatırlatır.“Magosa limanı “ duygusal hazinbir hikayesi olan türkü beğenerek dinliyordum.. Şehit öğretmenimiz Aybüke Yalçın’ dan dinlemek bana sanki o anı yaşattı. Öğretmenlik sevdası ile canları pahasına vatanınızın her yerinde hizmete sevdalı yürekleri içten yanmalı bütün şehit öğretmenlerimizin ruhları şad olsun.isimleriyle yaşayacaklar, Arap Ali ‘ ler ve diğer kahramanlarımız..Mekanları cennet olsun.. Herkesin sizin anlatımlarınızı okuyup , türküleri anlayarak dinlemesi dileğiyle …Sağlıkla kalınız….Fulya Kırımoğlu.
Güzel bir yazı.Rumlar İngilizlerden belki de daha çok çekti Adil hocam.İngilizlere karşı özgürlük ve bağımsızlıkları için ayaklandılar..Esenlikler dilerim. Devrim A.
YanıtlaSil