DOYUMSUZLUK


Son yıllarda toplumumuzda göze çarpan bir doyumsuzluk var. Bu, hem özdeksel hem de tinsel alanda söz konusu. Doymak bilmeyen, elindekiyle yetinmeyen, hakkına razı olmayan bir bencilliğin doyumsuzluğun altında yattığını söyleyebilirim. Vahşi kapitalizm, toplumun üstüne bir karabasan gibi çöktükçe bencillik de gelişmekte ne yazık ki. Bencillik güçlenirken toplumculuk zayıflamakta giderek. Hatta toplumcu düşünenlere modası geçmiş(!) bir görüşü savundukları öne sürülerek dinozormuş gibi bakılmakta.

Doyumsuzluk, öncelikle özdeksel alanda başladı. Bu durum, tinsel doyumu ortadan kaldırıyor nedense. Özdeksel ve tinsel doyumsuzluk birbirine koşut olarak artmakta toplum içinde. Bunu en iyi açıklayan ise halkımızın: "Karnı doysa gözü doymaz." sözüdür.

12 Eylül 1980 darbesiyle ülkemize egemen olan vahşi kapitalizm, 24 Ocak kararları doğrultusunda toplumcu olan her şeyi ortadan kaldırmayı bir görev edindi. Kamuculuğu, ülkemizden silmek için özel çaba gösterdi küresel sermayenin buyruğunda olan darbeciler ve onun kültür, sanat, spor, ekonomideki görevlileri. Her konuda bireysel başarılar övülüp toplumsal başarılar görmezden gelindi. Kamuculuk basın-yayın organlarında iktidarın sözde aydınlarınca kötülendi. Toplumsal dayanışmanın, yardımlaşmanın birlikte çalışıp üreterek hakça paylaşmanın erdemleri küçük görüldü, gösterildi. Böylece doymak bilmeyen bir insan tipi oluşturulmaya başlandı.

Doymak bilmeyen insanın oluşumunda en önemli etken, televizyonun yaygınlaşması oldu. Toplumun egemenleri, televizyonları kendi çıkarları için kullanarak toplumculuğa savaş açtılar akçamdan. Reklamlarla tüketimi özendirdiler yurttaşlarımıza. Üretim konusunda halkı yüreklendirmek yerine tüketimin özendirilmesi niye mi?

Tüketim çoğaldıkça üretim azalmaya başladı. Cumhuriyet’imizin kuruluşuyla bin bir emekle kurulan sanayi kuruluşlarımız, özelleştirme adı altında kapatıldı. Tarım, üvey evlat görüldü. Bu nedenle köylerimiz boşaltıldı bilerek. Dışalım çoğaldı. Dışalıma koşut olarak ülkemiz daha çok borçlandı. Bu da dış ülkelere siyasal bağımlılığımızı artırdı.

Kamuculuğun ortadan kalkmasıyla yasa, kural tanımayan ve sırtını ülkemiz siyasetçilerine yaslayan bazı kişiler hızla varsıllaştı. Her alanda tekelleşme söz konusu oldu. Sözde serbest piyasacı olan düzen rekabeti ortadan kaldırdı tekelleşmeyle. Gittikçe tekelleşen ekonomi, bir soygun düzenine dönüştü. Bu durum, sosyal yaşamı da etkiledi. Doymak bilmeyen bir açgözlülük ortaya çıktı. Açgözlülük, görgüsüzlükle beslendi.

Vahşi kapitalizmin ortaya çıkardığı insan tipi doymuyor. Her şeyin kendisinin olmasını istiyor. Özdeksel bir doyum söz konusu. Bu nedenle tinsel doyum bir yana itildi. Yeni varsıllık çok tapu, çok para biriktirmeyi amaçladı. Tapuya ve paraya ulaşmak için kurallar ve yasalar bir yana itildi. Hangi yolla olursa olsun amaca ulaşmak için her yolu kendilerine hak bellediler. Bu varsıl tipi; bilim, sanat, spor, kültürden ne yazık ki çok uzak. Doğru düzgün düşküleri yok. Uğruna savaşacağı, özveride bulunacağı ülküleri hiç olmadı. Ülküleri için savaşım verenleri, yaşamını ülküleri uğruna harcayanları, toplum için özveride bulunanları vahşi kapitalizmin görgüsüzleri beceriksiz olarak gördüler. Onlar için toplum yararını düşünmek yararsız bir düşünce.

Vahşi kapitalizmin egemenlerince benimsenen görgüsüzlük ve açgözlülüğün doruğa çıkardığı doyumsuzluk, iletişim organları aracılığıyla hızla topluma yayıldı. Ne yazık ki toplumun her kesiminde doyumsuzluk baş gösterdi. Hiçbir şeyle mutlu olmayan, elindekiyle yetinmeyen, kendi yaşamsal gereksinmesinden çoğunu isteyen, başkalarının hakkı olana göz diken insan tipi her yanda. Bu kişiler, özdeksel açıdan doymak bilmedikleri gibi tinsel olarak da doymuyorlar. Bu doyumsuzluk, toplumumuzun geleneklerini, değerlerini örseliyor. Hatta bu doyumsuz bencillik, çocuk yapıp topluma biyolojik ve sosyolojik katkı yapmaktan bile uzak durmakta. Çünkü onun düşüncesinde başkası için özveride bulunmak diye bir şey yok, çocuğu bile olsa.

Özdeksel ve tinsel doyumsuzluk; toplumsal dokumuzu bozmakta, elseverliğimizi ve duygudaşlığımızı yok etmekte. Ülküsü, düşküsü, özverisi olmayan kişi için halkımız: “Gözünü toprak doyursun.” der. Ne güzel bir söz değil mi?

                                                                            Adil Hacıömeroğlu

                                                                            28 Nisan 2025

 

5 yorum:

  1. Sevgili Güzelliğimiz ADİL Bey. Olan özelliğiniz ve güzelliğinizle duygu ve düşüncelerinizi ( BİLGİNİZİ ) paylaşım ayrıcalığınıza katılıyorum TEŞEKKÜRLERİNİ sunarım. Bu paylaşım ayrıcalığınızdan MEVLAM hayırlı insanlara alındı yapmayı nasip eylesin. Paylaşılmayan BİLGİ bilgi değildir. Paylaşılmayan SEVGİ sevgi değildir. Paylaşılmayan DEĞER değer değildir. SİZ varsanız. BİZ varız. Ali Kemal AYDIN… SELAMLAR - SEVGİLER…..

    YanıtlaSil
  2. Kalemine Efendi Kalan , Adil öğretmenim,

    Toplumsal değerlerin erozyona uğradığı, bireyselliğin özendirilmesi ,paylaşımın küçümsendiği bir dönemi çok net anlatmışsınız. Doyumsuzluk gerçekten sadece bireyin değil, toplumun da çöküşüne neden oluyor. Usunuza,kaleminize sağlık.👏👏Var olunuz.🙏🏻Bireysel ve toplumsal doyumsuzluk, modern hayatın sıkça karşılaşılan problemlerindendir ve kökeninde tüketim kültürü, karşılaştırmalar, anlam eksikliği ve hızlı yaşam tarzı gibi nedenler bulunur.
    Kişinin sahip olduklarını fark etmesine yardımcı“İhtiyaç mı, istek mi?” sorusu alışverişlerde rehber olabilir.Kendine, değerlerine uygun yaşam hedefleri belirlemek doyum hissini artırır. Az eşya sade yaşam tarzları, tatmin duygusunu güçlendirir,
    Medya okuryazarlığı, reklam farkındalığı ve tüketim kültürü eleştirisi üzerine eğitimler toplum genelinde farkındalık yaratır.Kültürel değerleri canlandırmak toplumsal dayanışma, paylaşım, imece gibi kolektif değerlere önem vermek gerekiyor.
    Esen kalınız..🙏🏻

    YanıtlaSil
  3. kalemine efendi kalan,Adil Adalet bey;

    Adil Adalet beyin yazılarının bir güzel yanı güzel Türkçemiz de daha önce sık duymadığımız sözcükleri okuyabilmek ve bunu bilgi haznemize işleyebilmek. bu güzel ve çok anlamlı yazıda Adil Adalet bey yine gerçekten benim çok duymadığım bilmediğim çok özel sözcükler seçmiş..mesela;

    *özdeksel: 'maddesel' veya 'maddeye ait' olan" anlamına gelir. felsefi bağlamda, fiziksel veya maddi dünyayla ilişkili olan şeyleri tanımlamak için kullanılır.

    elseverlik:kişisel çıkarlarını unutarak, ya da bunlardan vazgeçerek başka insanların mutluluğu için çalışmak.empati yapabilmek

    Çok kıymetli Fulya Hanımefendinin bir süredir Adil Adalet beyin yazdıklarına yaptığı yorumlarda başlangıca koyduğu çok güzel bir fade var;

    kalem efendisi:çok kibar, nazik insanları anlatmak için kullanılan deyim
    .
    Fulya hanımefendiye selam ve saygılar....

    YanıtlaSil
  4. Devrim bey , teşekkürler🙏🏻Trabzon’ a selamlar🙋‍♀️

    YanıtlaSil
  5. Günümüz gidişatını anlatan harika bir yazı. Teşekkürler Adil bey. Bir ara yalnızca çocuklar ve genç nesillerde görüyordum doyumsuzluğu. Ailelerin bunda etkili olduğunu düşünerek. Ancak şimdi görüyorum ki; yaş farkı gözetmeksizin büyüyor. Tüketimde ölçü yok, karar yok. Bu da israf demek elbette. İhtiyaç israfı, duygu israfı, zaman israfı...
    İyiye gidecek diye beklerken daha da kötü bir gidişata doğru yürüyoruz.
    Üzülerek...

    YanıtlaSil