KOZAKLI YOLUNDA

Kurban Bayramının öngünü olan 15 Haziran Cumartesi günü gittik Mürefte’ye. Bayramı geçirdik. 20 Haziran 2024 Cuma günü ikindi vakti Şarköy’den otobüse bindim İstanbul’a dönmek için.

Hava oldukça sıcak… Yol kısa, ancak sıcak hava yolculuğu çekilmez kılmakta. Yolculuk başlar başlamaz kitabımı açtım. Kitaba dalınca havanın bunaltıcılığını da yolun sıkıcılığını da duyumsamıyor insan. Elimde Mehmet Başaran’ın “Özgürleşme Eylemi Köy Enstitüleri” kitabı var. Ülkemizin önemli bir eğitim devrimi anlatılmakta. Bu arada köy enstitülerini yalnızca bir eğitim kurumu olarak görmemek gerek. Bu okullar aynı zamanda toprak reformunun alt yapısını oluşturmaktaydı. Enstitüler, geciken tarım devriminin hem düşünsel hem de uygulayım alanında öncüsü olacak kurumlardı. Ayrıca köy enstitülerinin yaygınlaşması, eğitimde itici güç olması, sağlam bir demokrasinin de temellerini atacaktı. Bu nedenle başta toprak ağaları, Ortaçağ varsılları ve ülkemizin geriliğini fırsat olarak değerlendiren emperyalist güçler savaş açtılar halkın okullarına. Halkı yoksullaştıran bu güçler, Türk köylüsünün uyanıp varsıllaşmasını istemediler kendi düzenlerini sürdürmek için.

Köy enstitülerinin kapatılması süreci, ülkemizin ABD ile yakınlaşma adımlarının atılmasıyla başladı. Ne yazık ki ABD’ye ve toprak ağalarına boyun eğen siyasal iktidarlar enstitüleri yok ettiler. Böylece ülkemiz, büyük bir kalkınma, aydınlanma ve gerçek demokrasiye ulaşma fırsatını kendi elinin tersiyle itti.

Sayın Başaran’la yolculuğum kısa sürdü. Yolun nasıl bittiğini anlamadım. Bu nedenle Mehmet Başaran’a minnettarım.

Gün kararmaya başlamıştı. İvedi adımlarla metroya yürüdüm. Çok beklemeden geldi bineceğim araç. Kısa bir yolculuktan sonra Yenikapı’da indim. Marmaray durağına geçtim. Tren, onu bekleyen kalabalıkla dev duvarın arasına gürültülü bir kama gibi girdi. Kalabalık, açılan kapılara saldırdı birden. Sırt çantamla kapının önündeydim. Hemen oturağın boş kısmına iliştim. Kitabımı açıp sürdürdüm köy enstitülerine yolculuğumu. Bostancı’da indim trenden. Fırına uğrayıp bir ekmek aldım. Yanına birkaç salatalık ve domates ekledim. Nasıl olsa evde çay, peynir ve zeytin var.

Eve yürüdüm yavaş adımlarla yolda bir tanıdığa rastlarım diye. Ne hikmetse hava kararmış olduğundan mı nedir yolda selam vereceğim bir kişiye bile rastlamadım. Ben de eve gittim. Soyunup dökündüm. Sonrasında çay demledim. Kendime bir kahvaltı sofrası hazırladım akşam akşam. Evde tek başına olunca zaman geçmek bilmiyor. Evin sessizliğine, kentin sessizliği de eklendi. Mahalle adeta boşalmış. Kimi yazlığına, kimi de köyüne gitmiş yaz dinlencesinin sıcağından kurtulmak için. Kentte kalanların çoğu, sıcak nedeniyle evlerindeler. Zaten Bostancı’da yaşayanların yaş ortalamısı yüksek.

Erken uyumalıyım. Çünkü sabahleyin sekizi on geçe Ankara trenine yetişmeliyim. Uyudum saat yirmi dört olmadan. Sabahleyin doğal saatim beni 06.30’da uyandırdı. Çabucak kahvaltımı yaptım. Ardından duş aldım. Giyinip çıktım. Kahvaltımı yaparken Mahmutcan aradı. Ne de olsa çocuk heyecanlı. O, çoktan gelmiş tren istasyonuna. Ona kız istemeye gidiyoruz, içinde fırtınalar kopmasın da ne yapsın? Bu durumda uyku durak olur mu insanda?

Kapıyı bacayı örtüp çıktım evden sırt çantam ve takım elbisemle. Hızlı adımlarla ulaştım trenin bekleme yerine. İnsanlar, sıraya girmişler. Kısa sürede eridi kalabalık. Yukarı çıktık. Çok beklemeden tren geldi. Yerimize geçtik. Çantamı yerleştirdim yukarıdaki yüklüğe. Takım elbisemi astım cam önündeki askılığa. Ütüsü bozulmamalı. Mahmutcan da kendisininkini astı aynı yere. O, cam önünde oturacak. “Bak, sana gölgelik oldu elbiseler.” deyince gülüştük.

4 saat 36 dakika sona Ankara’daydık. Yol boyunca kitap okuyamadım. Çünkü Mahmut’la derin söyleşiler yaptık. O, amcamın torunu… Mahmut adı da amcamdan ona kalıt… Trenden inince birkaç küçük gereksinmemizi giderdik. Beklemeksizin bir dolmuşa binip AŞTİ’ye gittik. Kayseri’ye giden bir otobüse bilet aldık. Otobüs kalkmak üzere olduğundan koşarak bindik arabaya. Yerleştik yerimize soluk soluğa.

Yolda kitap okumak olanaksız. Söyleşiyoruz keyiflice. Bir yandan da gözüm yolda. Ankara’dan yol almaktayız sapsarı tarlalar ve boz tepeler arasından Kırşehir’e doğru. Yeşile özlemle kavrulan toprak ilgi beklemekte Ankara’daki yöneticilerden. Yüzyılların ihmali söz konusu. Dönüp bakılmamış Anadolu bozkırına. Toprak suya kavuşturulmamış. Boz ve sarı, yeşile dönüştürülmemiş. Kırşehir’i geçip Mucur’a doğru ilerledikçe bir el sanki yeşili çekip alıyor koca doğanın içinden. Sarı ve boz gittikçe soluklaşıyor. Mucur, soluk sarı ve bozun içinde yapayalnız, küçük bir kasaba. Bozkırın sıcağı, buhar olup çökmüş üstüne. Tepeler, öksüz ve yetim… Ağaçsızlık, büyük bir acı olarak çöküyor yüreğime. Yeşilin yoksunluğunun acısı kök salıyor yüreğime. Bunca yıldır Anadolu’nun boz, sarı rengi niye görmezden gelinir? Bu bomboş tepelere uygun ağaç türleri niye dikilmemiş yıllarca buralara? Bu dağlar, tepeler niye ekonomimize katkı sağlamaz? Yurt toprağını yazgısına terk etmek yurtseverlik midir?

Yol boyunca arpalar yolunmuş. Buğdayların bir bölümü biçilmiş. Saman balyaları var yer yer tarlalarda. Biçilmeyen, sararmış başakların boyları kısacık. Köyler bozkırın ortasında yapayalnız. Ağaçsız köyler; içimdeki bozkır acısını, üzüntüsünü derinleştirmekte. Türlü düşler kurmaktayım. Bu yalnız köylerdekilerle duygudaşlık kurmaya çalışmaktayım kendimce. Ben düşlerimin içine gömülmüşken Topaklı’ya gelmişiz. Otobüsümüz, kasabanın çıkışında bizi indirdi. Karşılayıcımız Ayşenur’u arayıp indiğimiz yeri söyledik ona. Bu arada Mahmut’a isteyeceğimiz kız, Ayşenur. İkisi de elektrik-elektronik mühendisi… Sınıf arkadaşılar… O, arabayla geldi ivecenlikle. Önce hoşbeş, sonrasında onun kullandığı arabaya bindik. Buradan Kozaklı’ya gideceğiz. Yol boyunca söyleştik Kozaklı üstüne… İlk kez göreceğim bu ilçemizi. Söyleşince yollar kısalıyor.

Kalacağımız otele geldik. Ben, odamıza yerleştim. Onlar alışverişe gitti. Bu sıcakta odamda durur muyum hiç? Eşyalarımı yerleştirdikten sonra çıktım dışarı. Buranın yeraltı sıcak sularının merkezi olduğunu söylemişti Ayşenur. Çok sayıda konukevi var. Hepsinin içinde sıcak su akmakta. Sıcak su havuzlar var odalarda. Doğa ana, Kozaklı’yı yeraltında kaynattığı sıcak sularıyla ödüllendirdi.

İlk gittiğim bir yeri, tek başıma gezip keşfetmek isterim. Bu fırsatı yakaladığım için mutluyum. İlçenin ana caddelerinde yürüdüm epeyce. Ardından bir çay bahçesinde mola verdim. Birkaç bardak çay içtim. Bu arada çalışanlarla ayak üstü söyleştim. İkindiden sonra hava birden serinledi. Meğer hep böyle olurmuş. Güneş ufka yaklaşıp gecenin koynunda uykuya dalmadan önce boz sıcak yok olup yerini mutluluk veren bir serinliğe bırakırmış. Tam akşam serinliğinin tadını çıkarmak üzereyken Mahmut aradı beni. Nerede olduğumu söyledim. Gelip beni alacaklar. Akşam yemeğinde Ayşenurlarda olacağız.

Serin havayı içime doldurup tenimle duyumsamak için yavaş adımlarla çıktım çay bahçesinden. Mutluluk veren bu yeşil alanda, yani küçük bir bozkır uçmağında saatlerce oturabilirdim. Hatta çimlerin üstüne uzanıp uykuya dalabilir, bin bir türlü renkli düşlerin kapsını açabilirdim. Neyse düş kurmayı, serinliğin tadını çıkarmayı bırakıp işimize bakmalıyım.

                                                                            Adil Hacıömeroğlu

                                                                            17 Temmuz 2024