KADINLAR GÜNÜ

        “Kadın” sözcüğü, Türkçemizin en eski sözcüklerinden biri. Yaşam kadınla başladığına göre bu sözcüğün de Türk dilinin ilk sözcüklerinden olması olağan bir şey.

        “Hermann Vambery, kat/kay kökünün ‘bir bünyeyi diğerine katmak, eklemek, katılmak, eş, yoldaş, kadın, evlenmeyle kazanılan hısımlık, kaymak’ gibi anlamların kökeni olduğunu belirtiyor. (Doğu Perinçek, Türkçe Kökler, Kaynak Yayınları, 2.Basım, Mayıs 2022, sf. 83)” Burada “kadın” sözcüğünün türediği kat/kay kökünün ne denli anlam varsıllığı olduğunu görmekteyiz.

        “Bir bünyeyi diğerine katmak” ne güzel bir anlam. Her doğumda kadın, bünyesini yavrusuna katıp ona can vermekte. Yalnızca bünyesini mi katıyor? Değil tabi ki... Sevgisini, üretkenliğini, tinini, kişi oğlu olmayı da katmakta yavrusuna. Atatürk: “Dünya üzerinde gördüğümüz her şey, kadının yapıtıdır.” diyerek kadın sözcüğünün türediği kök anlamı nasıl da özetlemekte bilgece. İşte, liderlik budur. Öncelikle içinde yaşadığın toplumun dilini, tarihini, kültürünü iyi bileceksin. Şimdilerde bakıyorum da kendi ülkesinde yabancı gezginler gibi dolaşıp ülke siyasetini yönlendirmeye çalışanlara, içten içe buruk bir gülümseme konuyor içime. Atatürk’ün bu sözünü düşündükçe bu gezginlerin gereksizliği içimi yakmakta.

        Kat/kay kökünden güzel sözcükler kazanmış dilimiz: kadın, kayın, kaymak, kaynak, katık, katmer, kayık… Türkçemizde d>y dönüşmesi sıkça görülmekte; kadın>kayın, adak>ayak, bod-un>boy, adıg>ayı… Bu eylemde de ses dönüşmesi söz konusu. Kadın sözcüğü kayına dönüşmüş. “Kayın” dan kaynana (kayınana), kaynata, kayınata) sözcüklerini oluşturmuşuz. Hepsi de kayın ağacı gibi sağlam ve doğurgan…

                Halkımız: “İnsanlar, kadınla birbirine eklenir.” der. Kız çocuğunu el bebek gül bebek büyütür ailesi. Vakti gelince çoğu zaman kendisinin de ailesinin de hiç tanımadığı bir eve gelin gider kız çocuğu. Orada çocukları olur. Çocuk sahibi olarak gelin olduğu toprağa kök salar. Her iki aile dünürlük temelinde hısım olur. Bu iki aileyi birbirine yaklaştıran akrabalık bağlarını oluşturan kadındır. Aslında bu yolla insanlar, geniş bir aileye ulaşır. İnsanlık, kadınlar aracılığıyla hısım akraba olur. Aralarında kan bağı ilişkisi oluşur. Kan bağı da duygusal yakınlıkları ortaya çıkarır.

        Bugün, Dünya Emekçi Kadınlar Günü… Türlü söylevler söylenecek... Bazıları, bu nedenle sokaklara çıkıp liberal gösteriler yapacak... Kimileri, kadınları süs eşyası gibi gösterecek… Kimi de bir günlüğüne abartılı söylevlerde bulunacak… Birçok kişi ise bakışıyla, duruşuyla anlatacak yüreğindekini…

        Ülkemiz, büyük bir deprem felaketi yaşadı. Elli bine yakın yurttaşımız toprağa düştü. Binlerce kişi, yıkıntılar altından çıkarıldı çoğu bedensel ve tinsel olarak yaralı. On binlerce insanımız çadırlarda, derme çatma kulübelerde yaşamakta. On bir ilimizde yaşayan yurttaşlarımız, depremin etkisiyle işini gücünü yitirdi. Evde ocaklarda yemek pişmez, fabrikalarda bacalarında duman tütmez, tarla ve bahçelerde ise insan izi görülmez oldu. Bu felaketi en ağır yaşayanlar ise çocuklar ve kadınlar... Ağır yaralı aileleri, insan yitikleriyle kanayan yürekleri, bir kanadı kırık toplumu kadınların gücü, direnci ayakta tutmakta. Deprem bölgesine yardıma koşanların en önünde kadınları görmekteyiz. İnsan gücünü aşan ortak bir çabanın adı kadın oldu deprem felaketinde.

        Televizyon izlemekteyim boş zamanlarımda. En çok ilgimi çeken de depremin vurduğu illerimizde depremzede yurttaşlarımızla yapılan konuşmalar. Yer, Adıyaman… Bir çadırın içi kadınlarla dolu… Kimi yufka açıyor, kimi de gözlemelerin içini dolduruyor. Baş köşedeki kadın ise kızgın sac üzerinde gözlemeleri pişirmekte. Çadırın içi, arı kovanı gibi… Anlaşılan büyük bir imece var. Yapılan işin mutluluğu; kadınların gözlerinden, devinimlerinden belli.

        Gözleme işini örgütlediği anlaşılan Yelda Hanım, kocaman tabaktaki yöreye özgü gözlemeleri kaptığı gibi çadırdan çıkıyor. Dışarıda güvenliklerini sağlayan jandarmalara, kendilerine yardımcı olan gönüllülere, medya çalışanlarına, depremzedeler için seyyar mutfakta yemek yapanlara, devlet görevlilerine ikram ediyor elindekileri. Yokluk içinde yürek varsıllığını görüyoruz gözyaşlarımızı tutamayarak. Bu nasıl bir yürektir? Bir kıyametin içinden çık, yardımlarla zar zor ayakta dur, sen yine de sana yapılanlara el emeğin, alınterin ve yüreğinden kopanla bir karşılık ver.

        Yelda Hanımlar, Türk kadınının özgün sesi, simgesi ve yürek ışıltısı. Depremin, yıkıntıların, yoklukların, karın boranın, ayrılıkların, üzüntülerin altında kalıyorlar; ancak iyiliklerin altında kalmıyorlar. Onlara yapılan iyiliğe, el emekleriyle karşılık veriyorlar. Aslında bu gözlemeler, depremzede kadınların bir teşekkürü.

        Ah benim ışık ışık bakan, gonca gibi gülen, yaşamı insan insan ören kadınlarımız, analarımız… Yıkıntılar altından kocaman yüreklerinizle yaşamın, insanlık erdemlerinin tohumlarını nasıl da yeşertmektesiniz. Yokluk çölünden, varlık pınarlarını nasıl da kaynatıyorsunuz. İnsanlığınızı, hangi koşulda olursa olsun yerlere düşürmüyor, kadın onurunu hep başlar üzerinde taşıyorsunuz. Dünyalara sığmayan yüreğinizle siz, bir güne sığar mısınız?

        Ülkemiz toprağının bitekliği sizdendir. Bu topraklarda ırkçılık, ayrımcılık mikrobu sizler sayesinde kimseye bulaşmaz. Siz ki ana, eş, kardeş, evlatsınız sönmeyen ocaklarımızda ne bir güne ne de bir ömre sığarsınız. Siz yürek okyanusumuzun mimarı, öz gücüsünüz. İyi ki varsınız.

                                                                       Adil Hacıömeroğlu

                                                                       8 Mart 2023