ÇOCUKLAR, SANAL BAĞIMLILIKTAN NASIL KURTARILIR?

Sanal bağımlılık, çağımızın en büyük sorunu. Çevremizde ellerinde telefon ya da tablet, dünyayla ilişkisi kesmiş çocuklar görmekteyiz sıkça. Bu oyunlar, saatlerce sürmekte. Bu sırada çocuklar çevresiyle bağlarını tamamen koparmaktalar. Ne doğa ne arkadaşları ne de aileleri uslarına gelmekte.

Oyun bağımlılığı, çocukları yaşamın gerçeklerinden koparmakta. Somut gerçekçilik, yerini sanal bir dünyanın dipsiz kuyusuna bırakmakta. Çünkü bu bağımlılığın sonu, çok karanlık ve bilinmez. Yaşamla ilgisini kesmiş birinin yaşama dayalı düşler kurması çok zor. Sanal dünyada geçen her an, çocukları düşlerinden ve amaçlarından o denli uzaklaştırmakta.

Sanal bağımlılık çocukları, gelecekleriyle ilgili amaçlarının oluşmasından alıkoymakta. Amaç edinmek için insanın yaşamla ilişkisi olmalı. Bu, olmayınca amaç da olmuyor.

Sanal bağımlılığın önemli bir nedeni, aile içi iletişimsizlik. Aile üyelerinin geçimsizliği, bağırıp çağırması, ev içindeki mutsuzluk çoğu zaman çocukların sanal dünyanın boşluğuna sığınmalarına neden olmakta. Aslında sanal dünya onun için bir kaçış alanı, sığınma yeri. Niye mi? Çocuk mutlu olmak istiyor tüm insanlar gibi. Onu, gerçek yaşamda bulamayınca sanal dünyada aramak içindir bu çabası. Yani çocuk, yağmurdan kaçarken doluya tutulmakta.

Ekran bağımlığı olan çocukların nedensiz öfkelenmeleri sıkça görülen bir durum. Bunun nedeni, telefon ya da tablette oynadığı oyunlar. Oyunları vurdulu kırdılı, bağırtılı çağırtılıysa çocuk da vurmayı kırmayı, bağırıp çağırmayı öğrenmekte. Oyunlarda öfke, şiddet, küfür varsa çocuk bir süre sonra bunları iletişim biçimleri olarak kullanmakta. Bu nedenle çevresindekilerle öfkelenerek iletişim kurmayı, sorunlarını çözmeyi düşünmekte. Bu durum, giderek alışkanlığa dönüşmekte.

Çocuğu, ekran bağımlılığından kurtarmanın yolu, aile içi iletişimi kurmak. İletişimin olmasıyla çocuk, diğer aile üyeleriyle söyleşme fırsatını yakalayacak. Bu da onu, sanal bağımlılıktan uzaklaştıracak. Bir çocuğu gerçek dünyaya döndürecek en önemli yer, ailesi. Orada yaşamın gerçek yüzünü tanıyıp öğrenir.

Çocuğu gerçek yaşama döndürmenin bir diğer yolu, onu özellikle arkadaşlarıyla bir arada olacağı etkinliklere katmak. Örneğin; yüzme, voleybol, basketbol, futbol, hetbol gibi sporları yapmasını sağlamak. Takım ruhu, onu gerçek yaşamda birlikte iş yağabilmeye, dayanışma ve yardımlaşmaya yönlendirecek. Bu da ona yeni ufaklar açacak.

Ekran bağımlılığın sağlatımında kitap okumak önemli. Okunan kitaplar aile üyeleriyle paylaşılmalı. Kitaplar konusunda tartışmalar yapılmalı. Çocuğun görüşleri dinlenmeli. Ailecek yapılan kitap okuma etkinliği, çocuğun dünyasını renklendirecek, ona yeni kapılar açacak.

Çocukları bağımlılıktan kurtarmak için tiyatro, müzik ve resim kursları gibi uğraşlar çok önemli. Kitap okuma; spor, sanat ve kültür alanlarındaki etkinlikler onu gerçek yaşamda amaçlar oluşturmasını sağlar. Bu da onun sanal dünyadan uzaklaşmasını kolaylaştırır.

Çocuğun sanal mutluluk yerine gerçek mutluğu yaşaması bağımlılığın sonunu getirir. Bu nedenle ona, yaşamın gerçek mutluluğunu tattırıp vermeli.

                                                         Adil Hacıömeroğlu

                                                         11 Mart 2024