ÇOCUKLARDA AKRAN ZORBALIĞI

 

Akran zorbalığı” sözünü, son günlerde çokça işitmekteyiz. Nedir bu akran zorbalığı?

Aynı yaşta ya da aynı kümede yer alan kişilerin, aynı küme içinde bulunanlara, farklı ve benzer bir kümede bulunanlara tinsel, tensel, sözel şiddete akran zorbalığı denir. Bu zorbalıktaki amaç, karşısındaki kişi ya da kişileri sindirip onların üstünde kayıtsız, koşulsuz bir egemenlik kurmak. Şiddet uygulayan kişi ya da kişiler, bu yolla bulundukları topluluk ya da topluluklar içinde lider olma amacı güder.

Akran zorbalığı son yıllarda özellikle okullarda, mahallelerde sıkça görülmekte. Zorbalığa uğrayan çocukların çoğu, uğradığı şiddeti saklamakta. Bunu söylediğinde yeniden şiddete uğrama olasılığı çok güçlü.

Neredeyse her gün çocuklar arasında uygulanan akran zorbalığı olayına rastlanmakta. Bu olaylara yürüdüğümüz sokaklarda, yaşadığımız mahallelerde, gezmeye gittiğimiz yerlerde, yürüyüş yaptığımız yerlerde tanık olmaktayız. Zaman zaman bu olaylar, basın yayın organlarında da haber olarak karşımıza çıkmakta.

Akran zorbalığı, kız-erkek fark etmeksizin yapılmakta. Kızlar arasında akranlara uygulanan şiddetin düzeyi, erkeklerden çok da farklı değil. Kız olsun erkek olsun çocukların çoğu çok küfürbaz. Ağzı açılmamış küfürleri her koşulda, her ortamda söylemek onlar için neredeyse olağan. Ne yazık ki küfürlü konuşmak, hem kızlar hem de erkekler için bıçkın delikanlı görünmenin bir belirtisi.

Dün akşam hava kararmadan yürüyüş için çıktım evden. Biraz geç kalmıştım. Bu nedenle biraz hızlı yürüyordum Bostancı’dan Fenerbahçe’ye doğru. Yolun yarısına varmadan hava karardı. Caddebostan’da akşam kızıllığının denizde yansımasına dalmışken bir küfürleşme ve bağırtı işittim. Uzun boylu bir genç, kendisinin yarısı kadar olmayan kısa, çelimsiz, zayıf bir çocuğa vurmaya başladı küfrederek. Dayak yiyen çocuk, bir yandan vuran kişiye niye kendini dövdüğünü sorarken bir yandan da küfrediyordu. Çimenlerin üstü tıklım tıklım insan dolu... Herkes kendi keyfinde… Döven gencin elini tutup bir yana çektim. Dayak yiyen, uzaklaştı. Ona: “Kendinden oldukça küçük birini niye dövüyorsun, ayıp değil mi?” diye sordum. O: “Hayır, o benden küçük değil, aynı yaşta ve aynı sınıftayız.” İkisi de lise 1’deymiş. Kâğıthane’de bir okuldaymışlar. Altı yedi kişi varlardı. Bir süre benimle yürüdüler, söyleştik. Çocuklar, neredeyse dedeleri yaşında tanımadıkları birine nasıl hitap edeceklerini bilmiyorlar. Arada kendi aralarında küfürlü konuşmaktalar. Bu küfürler, genellikle anne ve babalara yönelik, kavgada bile söylenmeyecek türden. Ancak onlar için olağan duruma gelmiş bu türden konuşmalar, çünkü kendilerine yapılan küfürlere tepki göstermiyorlar. Doğru düzgün tümce kuramıyorlar. Sözcük dağarcıkları oldukça kısıtlı… Küfürler de olmasa konuşacak sözcük bulamayacaklar.

Çocukların neredeyse hepsi karşısındaki kişiyi dinlemiyor. Dinleseler de anlamıyorlar zaten. İçlerinde en iyi dinleyip anlayan, arkadaşını döven Deniz. Adını çok güzel olduğunu söyledim ona. “Böyle güzel bir adı, sana kim verdi?” diye sordum. Hafifçe gülümsedi, yüzü değişti mutlu bir biçimde. “Annem…” dedi heyecanla. “Bugün anneler günü, annenin değerini bil, sana çok güzel bir ad vermiş.” deyince yüzü kızardı, “Sağ ol!” dedi. Okulda notlarının kötü olduğunu ekledi ben sorunca.

Aslında iyi bir çocuk Deniz. Aile, okul ya da mahalle ortamının paslı çürümüş çarkları arasında yok olmakta ne yazık ki. İşte, Denizlerimiz günün geceye döndüğü bir zamanda evinden çok uzak bir semtte dolaşmakta arkadaşlarıyla. Ne arayan ne de soranları oldu onlarla yürüyerek söyleştiğim on beş dakika içinde.

Çocuklardaki akran zorbalığının önemli nedenlerinden biri, anne ve babaların kayıtsızlığı. Anneler gününde bile akşam yemeğinde çocuklarıyla bir masada, bir arada olamayan aileler var ne yazık ki. “Saldım çayıra, Mevla’m kayıra.” düşüncesiyle çocuk yetiştirilir mi?

                                                       Adil Hacıömeroğlu

                                                       12 Mayıs 2025