BAZI ÇOCUKLAR, NEDEN SAYGISIZ?

Neredeyse birçok öğretmen ve velinin sorduğu bir soru var: “Bazı çocuklar, neden saygısız?” Doğrudur, bazı çocukların kamuya açık yerlerde anne ve babalarına karşı saygısızlıklarına biz de tanık olmaktayız. Başta anne ve babaları olmak üzere tanıdık ya da tanımadık kişilere karşı saygısız davranmakta bazı çocuklar, neden?

Çocuklar, birçok şeyi anne, baba, öğretmen ve çevresindeki kişilerden öğrendiği gibi saygıyı da büyüklerinden öğrenirler. Saygının ölçüsünü, biçimini, nasıl olması gerektiğini kimlere ne zaman gösterileceğini büyüklerinden görerek kopyalarlar. Çocuklar birçok konuda, özellikle de davranış konusunda büyüklerinin yaptıklarını yansıtmaktalar. Özellikle anne ve babanın davranışsal örnekleri, çocuğun belleğine çivi gibi kazınır.

Büyükler, çocukların yanında gösterecekleri davranışlar konusunda olağanüstü sorumlulukla davranmalılar. Birbirine saygı göstermeyen eşlerin yetiştirdikleri çocukların hem anne ve babalarına hem de başkalarına saygı göstermeleri beklenemez. Saygının bulunmadığı bir aile ocağında yetişen bir çocuk, saygıyı nerede öğrenecek? Çocuk ne görüyorsa onu yapacak. Gördüğü ne, saygısızlık… Onun da yapacağı davranış, saygısızlık… Bu nedenle çocuğu suçlamak yanlıştır, suçlanacak olan yanlış örnek olan büyüklerdir.

Bazı anne, babalar sürekli olarak başkalarını eleştirir. Buna eleştirmek denmez aslında, suçlamak denir. Herkesi olumsuz gösteren anne, babalar kimseye saygı duymaz. Bu saygısızlık örneği çocuğa da yansır. Kendi arasında bir saygı dili oluşturamayan ailelerin yetiştirdiği çocuklardan saygı beklemek boşunadır. Bu çocukların bilinçleri gelişip çevrelerindeki kişileri gözlemledikçe kendi başlarına bir saygı dili ve davranışı edinme olanakları var. Ancak bu sayı, çok da değil.

Dünyada hiç kimse ekmediği bir şeyi biçemez. Çocukların bereketli belleklerine ne ekersen onu biçersin. Sevgi ve saygı ortamının sıcaklığında özgüvenle büyüyen çocuklar her türlü varlıktan saygılarını eksik etmezler.

Öğretmenlere karşı saygıya gelince… Çoğu anne ve baba çocukların öğretmenlerini ileri geri söylemlerle çocuklarının yanlarında çekiştirirler. Bu çekiştirmelere, çoğu zaman çocuk da katılır. Öğretmenin verdiği sorumluluklardan, ödevlerden kurtulmanın yoludur bu çekiştirmelere katılmak.

Anne ve babanın güvenmediği öğretmene, çocuk niye güvensin?

Anne ve babanın saygı göstermediği öğretmene, çocuk niye saygı göstersin?

Anne ve baba, öğretmen emeği karşısında vurdumduymaz davranırsa çocuk neden vurdumduymaz davranmasın?

Anne ve babadan insan çekiştirmeyi, emeğe, varlığa saygısızlığı öğrenen çocuk, aynı davranışı benimsemekte. Ondan sonra zaman geçip çocuk aynı davranışı aile büyüklerine gösterince veliler yakınmaktalar üst perdeden. Sen ektiğini biçiyorsun, ancak bunun farkında değilsin.

Ne yazık ki birçok anne ve baba vermedikleri emeklerin, göstermedikleri çabaların, örnek olamadıkları davranışların olumlu karşılıklarını beklemekteler. Vermediğiniz bir şeyi nasıl alacaksınız? Önce vermeli, örnek olmalı. Neyi nerede nasıl yapacağımızı bilmeli ki ondan sonra doğru davranışları bekleyelim.

                                               Adil Hacıömeroğlu

                                               11 Kasım 2020