Kastamonu,
Kurtuluş Savaşı’mızın önemli kentlerinden. İstanbul’dan, Millî Mücadele’ye katılmak
için gelenler, önce İnebolu limanına iniyorlardı. Sonrasında boydan boya
Kastamonu ilinin topraklarını geçerek Ankara’ya ulaşıyorlardı. Cepheye gidecek
silahlar da bu yolla götürülmekteydi. Bu yolun adına “İstiklal Yolu” dendi bu
nedenle.
Kastamonu,
Osmanlı döneminin önemli vilayet merkezlerinden biri. Üsküdar’da Sinop’a dek Batı
Karadeniz kıyılarında yer alan tüm yerleşim yerlerinin bağlı olduğu bir merkez.
Bu ilimizin Kurtuluş Savaşı’na yaptığı özveriler, anlatmakla bitmez. Ankara ve
Konya’dan sonra en çok şehit veren üçüncü ilimiz.
Kastamonu’da
okullar, Millî Mücadele’nin itici gücü oldu. Okullar, Kuvayı Milliye’ye asker
yetiştiren yerler konumuna getirildi. Öğrencilerin yurt sevgisini davranışa
dönüştürmeleri, halkı çok etkiledi. Bu eğitim yuvalarında yurt savunmasının
coşkusu, herkesi etkiledi. Küçük öğrencilerin millî mücadelenin önderi Mustafa
Kemal’e güvenleri en üst düzeydeydi.
“Öğretmen
okulu öğrencileri, asilere karşı şehri koruyabilmek için silahlı talimler
yapmışlardır. Mektebi Sultani (lise) halkın milli mücadele doğrultusunda bilinçlendirildiği
toplantı alanı haline gelmiştir. Her cuma günü bu amacı gerçekleştirmek için
toplantılar düzenlenir. Talim yaptırılarak halkın savaşa hazırlığı tamamlanır. Bu
toplantıların birinde okul hınca hınç dolar. Toplantıda şu kararlar alınır:
- Umumi
ve milli bir seferberlik ilanı.
- 15
yaşından 45 yaşına kadar askere alınmayanlardan mecburi olarak milli teşkilata
katılmaları ve haftada üç defa talim edilmesi.
- Bu
millet buyruğuna uymayıp da talime gelmeyenlerin cezalandırılması.
‘Toplantıya
katılanlar ayağa kalkarak el ele tutuşmuşlar ve ant içmişlerdir.’
Kastamonu
Lisesi Müdürü Şakir Behçet Bey’in öğrenci gençler üzerinde oldukça büyük etkisi
vardı ve bu etkiyi onları milli mücadeleye katmak doğrultusunda kullanmıştır.
Liseli öğrenciler, öğretmenlerinin koruyuculuğu altında ‘Açıksöz’ gazetesinin
basılıp dağıtılmasını fedakârca üstlenmişlerdir. ‘Açıksöz’ milli kurtuluş
savaşının propagandasını yayan bir gazeteydi. ‘Açıksöz’ gazetesinin etrafında
oldukça kalabalık bir öğrenci-genç toplanmıştır. (İsmail Göldaş, Milli Kurtuluş
Savaşı’nda Öğretmenler-I, Öğretmen Dünyası Yayınları, İstanbul, Birinci
Basılış, Ekim 1981, sf. 121)” Görüldüğü gibi hem lise hem de öğretmen okulu
öğrencileri kentteki ulusal uyanışın öncülüğünü yapmaktaydı. Öğretmenlerin
öğrencileri bilinçlendirme ve halkı uyandırma çalışmaları övgüye değer.
“Kastamonu
Kız Muallim Mektebi, özellikle bayan öğretmen ve kadınların toplantı
yerlerinden biri olmuştur. Ocak 1920’de okulda bir toplantı düzenlenerek Joyd
Corc’un Türkiye hakkındaki sözleri incelenmiş, protesto telgrafı hazırlanarak
Antalya’daki İtalyan Konsolosluğu’na gönderilmiştir. Telgrafta, kadınların
savaşta can vermekten korkmayacakları vurgulanarak şöyle denilmektedir:
‘Eğer
silah ve cephanemizin bulunmadığına bağlanıyorsa düşmanları tırnaklarıyla
boğacaklarını ve gerekirse toprağın üstünde çaresiz yaşamaktansa, toprağın altında
kahramanca yaşamayı bileceklerdir.’
Kastamonu
kadınları ayrıca, kadınların kültürünü artırmak için bir de ‘Kadınları
Çalıştırma Derneği’ kurmuş, dernek çalışmalarını ise okullarda yürütmüşlerdir.
(Aynı yapıt, sf. 121)” Kurtuluş Savaşı’mızın her aşamasında kadınlarımızın
emeği var. Cepheye silah ve cephane taşıyan Kastamonu kadınları, adlarını tarihe
altın harflerle yazdırdılar. Kastamonulu kadınların yurt için özverileri Şerife
Bacı’nın kimliğinde simgeleşti.
“1922
yılında Anadolu’da incelemeler yapan Fransız gazetecisi ve yazar J. Schlicklin,
bir Fransız gazetesinde yayımlanan mektubunda Kastamonu’da bir okulu ziyaret
ettiğini, okulda kız öğrencilerin kendisine coşkuyla yurt şiirleri okuduğunu anlatmaktadır.
Yazar, yurtseverlik duygusunun okullara girdiğini, özgürlüğüne bu kadar düşkün
olan bir ulusun mucizeler yaratacağına inandığını belirtmektedir. (Aynı yapıt,
sf. 121)” Kadınlarımız, Kurtuluş Savaşı’nda erkeğinin yanında yer aldı. Önemli
başarılara imza attı. Birçok kadınımız, silah kuşanıp düşmanın karşısına çıktı.
Şehitliklerimizde birçok kadınımızın gömütü bulunmakta.
Kastamonu
ilimizin Kurtuluş Savaşı’nda yediden yetmişe gösterdiği özverinin dünyada eşi
benzeri yok. Bu nedenle bu kahramanlarımıza ne denli saygı duysak az.
Adil
Hacıömeroğlu
4
Ekim 2023
Kaleminize sağlık.
YanıtlaSil